Krótka historia kodów kresowych, czyli skąd wzieły się kreski

visibility1143 Widok person Posted By: Łukasz Borys list W: Historia

Prehistoria

Historia ta ma swój początek w roku 1949, kiedy to młody doktorant Instytutu Technologi w Filadelfii Norman Joseph Woodland, próbował opracować koncepcję automatycznego przechwytywania informacji o produkcie. Początkowo uważał, że idealnie do tego nadadzą się kropki i kreski, takie jak w alfabecie Morse’a, niestety problemem było to, że nie potrafił wymyślić jak wdrożyć to w życie. Jak to w życiu bywa pomysł przyszedł sam z siebie w najmniej oczekiwanym momencie. Woodland będąc na plaży, korzystając z uroków przyrody, zmagał się ze swoim problemem, rysując na piasku serie kropek. W pewnym momencie jego palce rozciągnęły kropki, tworząc z nich serie kresek, spoglądając na wynik przypadkowego eksperymentu, powiedział „hej, mam to”, w ten oto sposób powstała pierwsza koncepcja kodu kreskowego.

Paten na kod kreskowy
Patent na kod kreskowy Normana Josepha Woodlanda, Źródło: Wikipedia

Kolejowe początki

Woodland i jego wspólnik Bernard Silver po trzech latach, otrzymali patent na to czego zamysł powstał na piasku. Niestety na sukces trzeba było jeszcze poczekać, pierwsze wykorzystanie komercyjne kodu kreskowego nastąpiło dopiero po 15 latach. Niestety nie był to najlepszy początek. Kody kreskowe zostały umieszczone na bokach wagonów towarowych. Gdy pociąg przejeżdżał obok skanera kodów następowała identyfikacja, jego przeznaczenie oraz ładunek. System nosił nazwę „KarTrak”, po pozytywnych testach przez Boston i Maine Railroad, technologia została uznana jako standard przez Stowarzyszenie Kolei Amerykańskich (AAR). W 1974 system był wprowadzony w 95% taboru kolejowego. Niestety dokładność odczytów pozostawiała wiele do życzenie, przez co pod koniec lat 70, AAR wycofał się z systemu i przeszedł na system bazujący na identyfikacji radiowej.

KarTrak przykładowy kod
Kod w systemie KarTrak, Źródło: Wikipedia

Czarno-białe początki

W 1967 r. David Jarrett Collins pracownik GTE Sylvania, próbował zdobyć środki na opracowanie czarno-białej wersji kodu, która mogłaby być wykorzystana w innych branżach. Niestety usłyszał odmowę od kierownictwa, gdyż priorytetem był system KarTrak. Po odmowie Collins odszedł z firmy i założył Computer Identics Corporation. Pierwszą innowacją jaką udało się im wprowadzić było odejście od żarówek, które zastąpiono laserem helowo-neonowym, dodatkowo skaner zawierał lustro, wszystko to sprawiło, że proces odczytu był prostszy i dokładniejszy, a co istotne pozwalał na odczyt informacji także z uszkodzonych etykiet. Computer Identics wprowadziło w 1969 swój system do fabryki General Motors w Filnt w stanie Michigan a także w centrum dystrybucyjnym Carlstadt w stanie New Jersey.Początki UPC (Universal Product Code)

W 1966 roku stowarzyszenie łańcuchów żywności (NAFC), zoorganiazowało spotkanie, którego bezpośrednim tematem było wprowadzenie w życie idei automatycznych systemów kasowych, jednym z uczestników spotkania była firma RCA, która była nabywcą praw do patentu Woodlanda, zainicjowali oni projekt systemu identyfikacji opartego na tarczy. Na ochotnika do przetestowania system zgłosiła się firma Kroger, która posiadała sieć sklepów spożywczych.

Testy kodów RCA w sklepach kroger
Kod RCA testowany w sklepach KROGER, Źródło: Wikipedia

W połowie lat 70 NAFC powołała specjalny komitet, który miał być odpowiedzialny za opracowanie jednolitego kodu dla produktów spożywczych. Do współpracy wybrano firmę konsultingową McKinsey&Co, która miała pomoc w standaryzacji przyszłego kodu. Opracowano znormalizowany 11-cyfrowy kod do identyfikacji produktów. Komisja ogłosiła przetarg na opracowanie systemu do odczytywania i drukowania kodów kreskowych. Prośba trafiła do kilku firm które posiadały opracowany własny system. Przebadano m.in. kody liniowe, okrgłe, wzorce rozbłysku gwiazd itp. W 1971 roku firma RCA zademonstrowała swój kod na spotkaniu branżowym. Na spotkaniu tym było też kierownictwo IBM, widząc tłumy na stoisku RCA, postanowili oni opracować wlasny system. Okazało się, że firma zatrudniała w tym czasie Woodlanda, który został odpowiedzialny za nowy projekt. W 1972 roku RCA rozpoczął testy w sklepie Kroger w Cincinnati. Okrągłe kody kreskowe zostały wydrukowane na nie wielkich kawałkach papieru samoprzylepnego i przymocowane ręcznie przez pracowników. Niestety w trakcie użytkowania wyszedł poważny problem, okrągły kod drukowany za pomocą drukarek atramentowych, rozmywał się w każdym kierunku uniemożliwiając odczytanie. W międzyczasie Woodland w IBM opracował kod oparty na pionowych kreskach, który był dużo bardziej odporny na rozmazywanie. W związku z powyższym kod IBM nazwany UPC został wybrany jako standard przez NAFC. Opracowano pięć wersji symboli UPC A, B, C, D i E. Pierwszy raz system został użyty w sklepie Marsh”s w Troy w stanie Ohio, 26 czerwca 1974 roku Clyde Dawson wyciągnął z koszyka 10 paczek gumy do żucia i zeskanował je o godzinie 8:01. Paczką gum i paragon wystawione są w Smithsonian Institution.

KarTrak przykładowy kod
Pierwszy kod kreskowy UPC użyty komercyjnie, Źródło: Smithsonian Magazine

Niełatwe wdrożenie UPC

W 1971 roku IBM powołał zespół który miał stworzyć plan wdrożenia systemu. Przez dwa lata zespół rozmawiał przede wszystkim z przedstawicielami producentów żywności. Chcieli przede wszystkim wprowadzić symbol, który będzie nadrukowany na opakowaniach lub etykietach produktów. Niestety póki producenci nie zaczęli by nadrukowywać kodów, sklepy spożywcze nie mieli by żadnych oszczędności w związku z używaniem systemu identyfikacji. W 1977 udało się osiągnąć próg 75% produktów oznaczonych. Niestety w tym czasie mniej niż 200 sklepów posiadało maszyny skanujące. Przy okazji okazało się, że zastosowanie urządzeń skanujących daje dodatkowe korzyści, wzrost sprzedaży o około 10-12%, a także spadek kosztów operacyjnych o około 1-2%, co pozwoliło na stałe obniżyć ceny, a co za tym im wzrost udziału w rynku. Do 1980 roku uzyskano konwersje na poziomie około 8000 sklepów rocznie.

Przykładowy kod UPC
Przykładowy kod UPC, Źródło: Wikipedia

Kody kreskowe w Polsce

W 1990 w Polsce został przyjęty jako oficjalny kod EAN13, w związku z tym powołano Centrum Kodów kreskowych w instytucie Logistyki i Magazynowania w Poznaniu. W 1998 roku organizacje EAN i UPC podjęły współpracę nad scaleniem kodów, efektem tej współpracy było wprowadzenie globalnego systemu EAN.UCC. W 2005 roku Centrum Kodów Kreskowych zmieniło nazwę na GS1 Polska

Przykładowy kod EAN
Przykładowy kod EAN, Źródło: Wikipedia
Niedziela Poniedziałek Wtorek Środa Czwartek Piątek Sobota Styczeń Luty Marzec Kwiecień Maj Czerwiec Lipiec Sierpień Wrzesień Październik Listopad Grudzień